جمهوری شورایی گیلان (اولین جمهوری شورایی خاور میانه )
جمهوری شورایی گیلان (اولین جمهوری شورایی خاور میانه )
در تاریخ 16 رمضان 1338 مطابق با 14 خرداد 1299، رشت از طرف نیروهای مسلح جنگل تصرف شد. اهالی شهر از میرزا و یارانش استقبال کردند کارمندان دولت مقاومت نکردند قوای قزاق در رشت پس از اندک مقاومتی تسلیم شد.
دو روز بعد اعلامیه ای با عنوان « هوالحق ، فریاد ملت مظلوم ایران از حلقوم فدائیان جنگل گیلان » از طرف سران نهضت منتشر گردید. در این اعلامیه آنها خود را جمعیت انقلاب سرخ ایران معرفی و نظریاتشان را تحت مواد زیر ارائه نمودند.
1- جمعیت انقلاب سرخ ایران اصول سلطنت را ملغی کرده، جمهوری را رسماً اعلام می نماید.
2- حکومت موقت جمهوری حفاظت جان و مال عموم اهالی را به عهده می گیرد.
3- حکومت موقت جمهوری همه اقوام بشر را یکی دانسته تساوی حقوق درباره آن ها قائل و حفظ شعائر اسلامی را از فرایض می داند.
هیئت دولت انقلابی به شرح ذیل معرفی گردید.
میرزا کوچک خان سر کمیسر و کمیسر جنگ
میر شمس الدین وقاری کمیسر داخله
سید جعفر کمیسر خارجه
محمد علی پیربازاری کمیسر مالیه
محمود آقا کمیسر قضایی
آقا نصراله کمیسر پست و تلگراف
محمد علی خمامی کمیسر فواید عامه
حاجی محمد جعفر کمیسر معارف و اوقاف
ابوالقاسم فخرائی کمیسر تجارت
سپس میرزاکوچک خان طی تلگرافی به سفارتخانه های دول خارجی در تهران انحلال سلطنت و تشکیل جمهوری شورایی در گیلان را اعلام نمود یک روز بعد به عنوان جمهوری شورایی گیلان تلگرافی به لنین رهبر جمهوری شوروی سوسیالیستی مخابره کرد و جمهوری شورایی در گیلان را اعلام نمود . اساس برنامه میرزا اخراج انگلیسی ها از ایران ، سقوط سلطنت و مبارزه علیه مالکین بزرگ ارتجاعی بود.
گردآورنده:حسین آب برین